MICHALIS GANAS - Persönlich * ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΚΑΝΑΣ - Προσωπικό

Persönlich Weil unser Leben zu schrumpfen scheint Tag für Tag, heißt es nicht, dass das Leben es nicht wert ist. Weil ich dich geliebt habe und dich immer noch liebe auch wenn es nicht mehr so ist wie früher, heißt es nicht, dass die Liebe tot ist sie ist müde, vielleicht, wie alles, was atmet. Nur weil du eine schwere Zeit hast gebeugt über Papierhaufen und Klippen die nicht beendet werden, und ich begebe mich des Nachts keuchend auf Hochsprung, heißt es nicht, dass wir keinen Platz an der Sonne haben, wir haben unser eigenes gute Schicksal. Weil du mal Mensch bist und mal Vogel, bringst du nach Hause kleine Brötchen der Auswanderung und unsere Kinder hoffen auf bessere Tage. Weil du nein sagst und ja und dann nein und du nicht aufgibst, schäme ich mich für das Vielleicht, für mein Kannsein, doch ich ändere mich nicht, so wie du dich nicht änderst, würden wir uns ändern, wären wir wieder zwei Fremde und wir würden von vorne beginnen. Jetzt wissen wir, wo es dir weh tut wo ich stumm bin, wann es eine Pause gibt, das Blut stockt und die Körper erkalten, bis ein geheimer Dynamo die Glieder wieder auflädt mit Kraft und Anziehung und warmer Haut. Weil es schwer ist zu lieben und noch schwerer, denselben Menschen zu lieben für lange Zeit, noch dazu Pläne und Kinder und Streit, Ausflüge, Liebe, Schulden und Krankheit, Weihnachten, Sonntage und Montage, leckeres Essen und verbranntes, dabei will jeder die Brücke und der Baum des anderen sein und auch die Quelle, je nach Anlass oder notfalls alles zusammen, heißt nicht, dass ich nicht etwas von all dem oder alles zusammen werden kann, und wenn es bestimmt ist, dass ich ein Leben lang in Sklaverei verbringen muss – ohnehin – dann lass mich, sage ich, ein Sklave der Liebe sein. MICHALIS GANAS (aus der Sammlung „Gläsernes Jiannena“) aus dem Griechischen: Sophia Georgallidis

Προσωπικό Επειδή η ζωή μας μοιάζει να φυραίνει μέρα τη μέρα, δε θα πει πως η ζωή δεν αξίζει τον κόπο. Επειδή σ’ αγάπησα και σ’ αγαπώ ακόμη κι ας μην είναι όπως παλιά, δε θα πει πως πέθανε η αγάπη, κουράστηκε ίσως, σαν καθετί που ανασαίνει. Επειδή περνάς δύσκολες μέρες σκυμμένη σε χαρτιά και γκρεμούς που δεν κλείνουν, κι εγώ πηδάω τις νύχτες επί κοντώ λαχανιάζοντας, δε θα πει πως δεν έχουμε μοίρα στον ήλιο, έχουμε τη δική μας μοίρα. Επειδή πότε είσαι άνθρωπος και πότε πουλί, φέρνεις στο σπίτι μας ψωμάκια μικρά της αποδημίας κι ελπίζουνε τα παιδιά μας σε καλύτερες μέρες. Επειδή λες όχι και ναι κι ύστερα όχι και δεν παραιτείσαι, ντρέπομαι για τα ίσως, τα μπορεί τα δικά μου, μα δεν αλλάζω, όπως δεν αλλάζεις κι εσύ, αν αλλάζαμε θα ‘μαστε πάλι δυο άγνωστοι και θ’ αρχίζαμε απ’ το άλφα. Τώρα ξέρουμε πού πονάς πού σωπαίνω πότε γίνεται παύση, διακοπή αίματος και κρυώνουν τα σώματα, ώσπου μυστικό δυναμό να φορτίσει πάλι τα μέλη με δύναμη κι έλξη και δέρμα ζεστό. Επειδή είναι δύσκολο ν’ αγαπάς και δυσκολότερο ν’ αγαπάς τον ίδιο άνθρωπο για καιρό, κάνοντας σχέδια και παιδιά και καβγάδες, εκδρομές, έρωτα, χρέη κι αρρώστιες, Χριστούγεννα, Κυριακές και Δευτέρες, νόστιμα φαγητά και καμένα, θέλοντας ο καθένας να ‘ναι ο άλλος γεφύρι και δέντρο και πηγή, κατά τις περιστάσεις ή και όλα μαζί στην ανάγκη, δε θα πει πως εγώ δε μπορώ να γίνω κάτι απ’ όλα αυτά ή και όλα μαζί, κι αν είναι να περάσω μια ζωή στη σκλαβιά –έτσι κι αλλιώς– ας είμαι, λέω, σκλάβος της αγάπης. ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΚΑΝΑΣ (από τη συλλογή «Γυάλινα Γιάννενα»)

INGEBORG BACHMANN * AN DIE SONNE - ΩΔΗ ΣΤΟΝ ΗΛΙΟ

 

Ingeborg Bachmann

Ωδή στον ήλιο

 

Πιο όμορφος κι από τ’ αξιοθαύμαστο φεγγάρι και το εξευγενισμένο φως του,

Πιο όμορφος κι από τ’ αστέρια, τα ξακουστά της νύχτας τα παράσημα,

Πιο όμορφος κι από την πύρινη εμφάνιση ενός κομήτη

Κι απ’ οποιοδήποτε άλλο αστέρι για πολύ πιο όμορφα πράγματα προορισμένος,

Μιας κι εξαρτιούνται απ’ αυτόν καθημερνά και η δική σου μα και η δική μου η ζωή,  

                                                                                                                   είναι ο ήλιος.

 

Όμορφος ήλιος που ανατέλλει και το έργο του δεν έχει λησμονήσει

Και το ολοκληρώνει, πιο όμορφα το καλοκαίρι, όταν η μέρα

εξατμίζεται στις ακτές και τα πανιά καθρεφτίζονται χωρίς αέρα

Περνώντας πάνω από τα μάτια σου, μέχρι να κουραστείς και το ελάχιστο να μειωθεί.

 

Χωρίς τον ήλιο ντύνεται κι η τέχνη ξανά το πέπλο,

Δεν μου εμφανίζεσαι πια, κι η θάλασσα και η άμμος,

μαστιγωμένες από τις σκιές, δραπετεύουν κάτω από το βλέφαρό μου.

 

Όμορφο φως που μας ζεσταίνει, μας συντηρεί και μας φροντίζει,

Έτσι ώστε να δω ξανά και να δω ξανά εσένα!

 

Τίποτα πιο όμορφο στον ήλιο από το να είσαι κάτω από τον ήλιο ...

 

Τίποτα πιο όμορφο από το να βλέπεις το ραβδί στο νερό και το πουλί από πάνω,

να σκέφτεται το πέταγμά του, και κάτω τα ψάρια σε σμάρι,

χρωματισμένα, διαμορφωμένα, έχουν έρθει στον κόσμο με μια αποστολή φωτός,

Και να βλέπεις την περίμετρο, το τετραγωνισμένο χωράφι, τις χίλιες γωνιές του τόπου μου

Και το φόρεμα που έχεις φορέσει. Και το φόρεμά σου, εβαζέ και μπλε!

 

Όμορφο μπλε, αυτό που τα παγώνια φορούν και περπατούν υποκλινόμενα,

Μπλε των αποστάσεων, των ζωνών της ευτυχίας με τις εκρήξεις του συναισθήματός μου,

Μπλε σύμπτωση στον ορίζοντα! Και τα ενθουσιασμένα μου μάτια

ανοίγουν πάλι και ανοιγοκλείνουν και τσούζουν μέχρι να πονέσουν.

 

Όμορφος ήλιος, που αξίζει ακόμα πιο μεγάλο θαυμασμό κι από τη σκόνη,

Γι’ αυτό κι εγώ δεν θα θρηνήσω το φεγγάρι και τ’ αστέρια ούτε

γιατί η νύχτα καυχιέται για τους κομήτες και ψάχνει σε μένα έναν τρελό,

μα εξαιτίας σου και σύντομα ατελείωτα και σαν για τίποτα άλλο

θα θρηνήσω την αναπόφευκτη απώλεια των ματιών μου.

[δική μου η ελληνική μετάφραση]

 

 

foto: s. g.

 

 

Ingeborg Bachmann

An die Sonne

 

Schöner als der beachtliche Mond und sein geadeltes Licht,

Schöner als die Sterne, die berühmten Orden der Nacht,

Viel schöner als der feurige Auftritt eines Kometen

Und zu weit Schönerem berufen als jedes andre Gestirn,

Weil dein und mein Leben jeden Tag an ihr hängt, ist die Sonne.

 

Schöne Sonne, die aufgeht, ihr Werk nicht vergessen hat

Und beendet, am schönsten im Sommer, wenn ein Tag

An den Küsten verdampft und ohne Kraft gespiegelt die Segel

Über dein Aug ziehn, bis du müde wirst und das letzte verkürzt.

 

Ohne die Sonne nimmt auch die Kunst wieder den Schleier,

Du erscheinst mir nicht mehr, und die See und der Sand,

Von Schatten gepeitscht, fliehen unter mein Lid.

 

Schönes Licht, das uns warm hält, bewahrt und wunderbar sorgt,

Dass ich wieder sehe und dass ich dich wiederseh!

 

Nichts Schönres unter der Sonne als unter der Sonne zu sein ...

 

Nichts Schönres als den Stab im Wasser zu sehn und den Vogel oben,

Der seinen Flug überlegt, und unten die Fische im Schwarm,

Gefärbt, geformt, in die Welt gekommen mit einer Sendung von Licht,

Und den Umkreis zu sehn, das Geviert eines Felds, das Tausendeck meines Lands

Und das Kleid, das du angetan hast. Und dein Kleid, glockig und blau!

 

Schönes Blau, in dem die Pfauen spazieren und sich verneigen,

Blau der Fernen, der Zonen des Glücks mit den Wettern für mein Gefühl,

Blauer Zufall am Horizont! Und meine begeisterten Augen

Weiten sich wieder und blinken und brennen sich wund.

 

Schöne Sonne, der vom Staub noch die größte Bewundrung gebührt,

Drum werde ich nicht wegen dem Mond und den Sternen und nicht,

Weil die Nacht mit Kometen prahlt und in mir einen Narren sucht,

Sondern deinetwegen und bald endlos und wie um nichts sonst

Klage führen über den unabwendbaren Verlust meiner Augen.

 

KOSTAS GOULIAMOS * ΚΩΣΤΑΣ ΓΟΥΛΙΑΜΟΣ, Die gefrorenen Länder der Nomaden

Die gefrorenen Länder der Nomaden

Ohne das wilde Meer eine Straße

die den Abgrund aufsaugt

ohne ein zärtliches Rasiermesser

Musik, die kaum geschwätzig ist

Wie soll ich dich da treffen 

Ohne Schnee in den weiten Feldern

In den unsichtbaren Flüssen

so wie die Nacht sich einschleicht ohne Brot, Schwarzbrot

auf brennenden Fingern

Wie soll ich dich da treffen 

Ohne den kalten Mond einen Hund

der die dunkle Herde streichelt

ohne einen stolzen Schiffbruch 

Schlaflosigkeit, die in der Dämmerung erlöscht

Wie soll ich dich da treffen 

Ohne Inseln ohne Vögel

und salzige Pflanzen in den Adern

ohne Wasser und Tränen

und Felder mit düsterer Bienenwabe 

Wie soll ich dich da treffen 

Ohne eine gezeichnete Lüge

die frei herumgeht

Blut erbrechend auf alten Zähnen

gezeichnete Lüge anstandslos

Wie soll ich dich da treffen 

Öffne die verdammte Tür

Den Himmel kann man nicht verstecken

Er nistet in deinem Verstand 

(in meiner Übertragung)

foto: s. g.

Οι παγωμένες χώρες των νομάδων

Χωρίς μιαν άγρια θάλασσα ένα δρόμο 
να ρουφά την άβυσσο
χωρίς ένα ξυράφι τρυφερό 
μια μουσική ελάχιστα φλύαρη

πώς να σε συναντήσω

Χωρίς χιόνι και φαρδειά χωράφια 
πέρα στ’ αόρατα ποτάμια
κατά πως σέρνεται η νύχτα χωρίς ψωμί μαύρο ψωμί 
σε αναμμένα δάχτυλα

πώς να σε συναντήσω

Χωρίς ένα κρύο φεγγάρι ένα σκυλί 
να χαϊδεύει το σκοτεινό κοπάδι
χωρίς ένα αγέρωχο ναυάγιο
μια αγρύπνια να ξεδιψά στο λυκόφως

πώς να σε συναντήσω

Χωρίς νησιά χωρίς πουλιά
κι αρμυρά φυτά στις φλέβες 
χωρίς νερό και δάκρυ
κι αγρούς με ζοφερές κερήθρες

πώς να σε συναντήσω

Χωρίς ένα σημαδεμένο ψέμα
να κυκλοφορεί ελεύθερο 
ξερνώντας αίμα σε γερασμένα δόντια 
σημαδεμένο ψέμα χωρίς αιδώ

πώς να σε συναντήσω

Άνοιξε την αναθεματισμένη πόρτα
Ο ουρανός δεν κρύβεται 
Φωλιάζει στο μυαλό σου

YIANNIS EFTHYMIADIS * ΓΙΑΝΝΗΣ ΕΥΘΥΜΙΑΔΗΣ, Für dich, für mich - Για σένα, για μένα

 

FÜR DICH, FÜR MICH

Für dich bin ich ein Körper
Für mich bist du etwas mehr, sagen wir mal das Paradies
Ich bin eine kurze Pause
Du bist der Fahrpreis für meine Lebensreise
Ich bin etwas Neues
Du bist die Ewigkeit
Ich bin der Pfeffer
Du bist der Zucker, der mir die Lippen zusammenschweißt
Ich bin der Tau
Du bist der Schirokko, brennst den Freiraum des wüsten Landes nieder
Ich bin ein Magnet
Du bist der Täter, legst mir ein heißes Eisen in die Hand
Du bist eine Bedrohung auf meiner Erde und ihrem kahlen Rasen
Ein wildes Tier, und ich beschwinge ihre Seele.
Hab Mitleid mit mir.

(δική μου η απόδοση στα ελληνικά)

 

artwork: Yiannis Efthymiadis

 

ΓΙΑ ΣΕΝΑ, ΓΙΑ ΜΕΝΑ

Για σένα είμαι ένα σώμα
Για μένα είσαι κάτι ακόμα, ας πούμε ο παράδεισος
Είμαι μικρή ανάπαυλα
Είσαι τα ναύλα για το ταξίδι της ζωής μου
Είμαι καινούργιο
Είσαι προαιώνιο
Είμαι πιπέρι
Είσαι ζάχαρη που ξέρει να μου κολλάει τα χείλη
Είμαι δροσιά
Είσαι ο λίβας, κατακαίς την απλωσιά του ανέρημου
Είμαι μαγνήτης
Είσαι θύτης, βάζεις καμένο σίδερο στο χέρι
Είσαι απειλή στη γη μου και στη χλόη τη γυμνή της
Θηρίο ανήμερο κραδαίνω την ψυχή της.
Λυπήσου με.

(από την ποιητική του συλλογή «Πάνω στο σώμα σου», 2014)